اقدامات مهم دولت سیزدهم برای حل مساله مسکن

افزایش سرسام آور قیمت مسکن به‌ویژه در بخش خرید و فروش به دلیل عرضه نامناسب که ناشی از عدم ساخت و در واقع اعتقاد نداشتن دولت قبل به تولید مسکن بود، سبب شد تا شاهد افزایش بی رویه هزینه‌ها به خصوص در این حوزه بوده و بار بسیار زیادی را بر دوش مردم تحمیل کند.

افزایش تعداد مستاجران، مهاجرت به شهرهای کوچکتر، رشد حاشیه نشینی و ایجاد پدیده های جدیدی از جمله خانه‌های اشتراکی، از مهمترین مسایلی بود که به دنبال افزایش بی رویه قیمت مسکن به خصوص در کلان‌شهرها ایجاد و سبب شد تا شاهد مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیادی برای جامعه باشیم.

به همین منظور دولت سیزدهم از همان روزهای ابتدایی فعالیت خود تولید مسکن را در قالب طرح هایی از جمله نهضت ملی مسکن در برنامه های خود قرار داد. این طرح در حالی در روند اجرایی شدن قرار گرفته است که به دلیل مشکلات به‌جا مانده از دولت قبل هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی داشته و به عبارت بهتر زمان بر خواهد بود.

بر همین اساس، دولت با هدف تسریع بخشی در اجرای این طرح بزرگ از روز نخست ثبت نام از متقاضیان نهضت ملی مسکن را آغاز کرد که پس از پالایش های انجام شده، بیش از ۳۰ هزار و ۵۲۰ هکتار زمین برای این طرح در نظر گرفته شد.

این اقدام در حالی انجام شد که تا پیش از دولت سیزدهم، اراضی آماده و الحاق شده با قابلیت بارگذاری مسکونی وجود نداشت و به عبارتی تا پیش از این موجودی زمین در محدوده شهرها تقریبا صفر بود و زمینی برای واگذاری وجود نداشت.

اما با توجه به عزم دولت سیزدهم، فرایند الحاق و تامین زمین برای واگذاری در طرح نهضت ملی مسکن از این دولت آغاز شد و بر همین اساس واگذاری اراضی، مراحل مختلفی از جمله الحاق، طراحی، تصویب در کمیسیون‌ها و آماده‌سازی دارد.

۱.۳ میلیون واحد نهضت ملی مسکن در حال ساخت است

با کلید خوردن نهضت ملی مسکن با هدف خانه دار شدن به خصوص دهک های پایین جامعه، دولت ساخت چهار میلیون مسکن را آغاز کرد که بر اساس آخرین آمار امروز نزدیک به یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد در سراسر کشور در پروژه‌های مختلف نهضت ملی در شهرها و روستاها در حال اجرا است. همچنین در حال حضر حدود چهار میلیون نفر در سراسر کشور در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده‌اند.

بخشی از این پروژه‌ها، شامل ساخت ۲۵۰ هزار واحد مسکونی روستایی و ۱۲۵ هزار واحد در بافت‌های فرسوده است.

همچنین به ۲۰۰ هزار متقاضی نهضت ملی مسکن زمین داده شده و مردم در قالب انفرادی و گروهی‌ساخت در حال احداث واحدهای مسکونی هستند و ۵۰۰ هزار واحد نیز در قالب طرح نهضت ملی مسکن در مراحل مختلف قرار دارد.

از سوی دیگر از ۲۵۰ هزار واحد مسکونی نهضت ملی حدود یکصد هزار واحد بهره‌برداری شده است. همچنین از ۱۲۵ هزار واحد نهضت ملی نیروهای مسلح، ۱۱۰ هزار واحد شروع و ۲۰ هزار واحد نیز به بهره‌برداری رسیده است.

طبق مطالعات طرح جامع مسکن از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۴۰۰ باید دست‌کم یک میلیون واحد مسکونی در سال احداث می‌شد که بتوان معضل مسکن در کشور را مدیریت کرد. این در حالی است که در دولت قبل سالیانه حدود ۴۵۰‌هزار واحد مسکونی در سال احداث شد و کسری‌هایی در این حوزه در دولت قبل وجود داشت.

بنابراین دولت سیزدهم با رویکرد تولید و عرضه مسکن سیاست‌های خود را در بخش مسکن بنا نهاد.

اتمام واحدهای مسکن مهر، گام دیگر دولت سیزدهم برای بهبود وضعیت مسکن

یکی دیگر از برنامه های دولت مردمی سیزدهم برای ساماندهی بازار مسکن، تکمیل و واگذاری مسکن مهر که باز هم به دلیل عدم اعتقاد دولت گذشته در ارتباط با ساخت مسکن بر دوش دولت فعلی افتاده است. در واقع دولت سیزدهم در ابتدای آغاز به کار خود حدود ۲۶۰ هزار واحد مسکن مهر نیمه تمام باقیمانده از دولت قبل را تحویل گرفت که با عزم دولت تاکنون از ۲۶۰ هزار واحد باقیمانده مسکن مهر حدود ۷۰ هزار واحد تکمیل و تحویل متقاضیان شد.

کاهش سود تسهیلات بانکی برای دهک‌های یکم تا چهارم

با توجه به اینکه جامعه هدف دولت در طرح نهضت ملی مسکن، افراد مستضعف جامعه بوده و هست، بالا بودن نرخ سود تسهیلات این طرح به عنوان یک مانع جدی برای این افراد محسوب می شد که به همین منظور ، دولت سیزدهم در راستای اجرای طرح نهضت ملی مسکن و کاهش هزینه تمام شده برای اقشار محروم، نرخ سود وام بانکی ۴۰۰ و ۳۰۰ میلیون تومانی دهک‌های یک تا چهار در این طرح را با سود ۲ درصد تعیین کرد که اقدامی برای خانه‌دار شدن این اقشار کم‌درآمد است.

بر همین اساس در شورای عالی مسکن با حمایت رییس جمهور ۴۰۰ میلیون تومان وام نهضت ملی مسکن ۱۵ ساله با سود ۲ درصد برای دهک‌های یک تا چهارم متقاضی تخصیص یافت.

همچنین ۳۰۰ میلیون تومان تسهیلات ۱۵ ساله به دهک‌های سوم و چهارم با سود ۲ درصد برای احداث مسکن در قالب همین طرح در نظر گرفته شد.

این اقدام دولت برای حمایت از دهک های کمتر برخوردار کشور در حالی صورت گرفته که با توجه به رایگان بودن در طرح نهضت ملی مسکن، اگر برای ساخت یک واحد ۷۰ متری در صورتی که در هر متر مربع حدود ۱۰ میلیون تومان هزینه شود، حدود ۷۰۰ میلیون تومان پول نیاز است.

از سوی دیگر بخش زیادی از مشکل اقشار محروم این بود که قادر به پرداخت سهم تعیین شده خود (آورده) نبودند به همین منظور دولت با نگاه حمایتی، در کنار اعطای زمین رایگان، در شورای عالی مسکن پرداخت این میزان تسهیلات را به سود ۲ درصد را تصویب کرد.

این در حالی است که اگر مبلغ اقساط این وام را بر اساس پرداخت به روش ساده محاسبه کنیم، مبلغ ماهیانه اقساط تسهیلات ۴۰۰ میلیون تومانی با سود ۲ درصدی و بازپرداخت ۱۵ ساله حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.

کل بازپرداخت این تسهیلات رقمی معادل ۴۶۳ میلیون تومان خواهد بود، بدین معنی که سود این وام معادل ۶۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است.

همچنین میزان پرداخت ماهیانه وام ۳۰۰ میلیون تومانی با سود ۲ درصد هم حدود یک میلیون و ۹۳۰ هزار تومان و کل بازپرداخت ۳۴۷ میلیون تومان خواهد بود که کل سود این تسهیلات حدود ۴۷ میلیون تومان است.

در واقع دولت با این اقدام حمایتی خود نه تنها زمینه را برای حضور دهک های کمتر برخوردار جامعه برای برخورداری از نهضت ملی مسکن فراهم کرده بلکه اجرایی کردن آن سبب شد تا بخش زیادی از فضاسازی و جوسازی ها علیه نهضت ملی مسکن که آن را غیر قابل اجرایی شدن می دانستند خنثی شود.

نوسازی بافت های فرسوده رویکرد مهم دولت برای رونق تولید مسکن

دولت مردمی سیزدهم در کنار ساخت مسکن در قالب نهضت ملی مسکن از ظرفیت بافت های فرسوده نیز برای اجرایی شدن آن بهره گرفته چرا که هدف اصلی دولت به جز خانه دار کردن مردم، حفظ سلامت و ایمنی آنها به خصوص در بافت های ناکارآمد شهری بوده که به همین منظور نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را در دستور کار قرار داده که عملیات اجرایی بهسازی این واحدها آغاز و در هفته های گذشته حدود ۵ هزار واحد مسکونی در سراسر کشور پس از بازسازی تحویل متقاضیان شد.