چه ویتامین‌هایی برای سلامت چشم مفید هستند؟
بیماری‌های چشمی مرتبط با افزایش سن، یکی از دلایل بینایی یا نابینایی در افراد مسن است. تصورات بر این است که بیماری‌های چشمی تا حدودی به فشار یا اضطراب اکسیداتیو و آسیب‌ها بازمی‌گردند.
نقش احتمالی آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر مواد مغذی برای سلامت چشم و پیشگیری از بیماری‌های چشمی مرتبط با افزایش سن را نمی‌توان نادیده گرفت.
ویتامین‌ها و مواد معدنی برای سلامت چشم‌ها
یکی از بیماری‌های مربوط به چشم «دژنراسیون ماکولا» وابسته به سن یا «ای‌ام‌دی» نام دارد که در آن میدان دید مرکزی چشم آسیب می‌بیند.
عوامل خطر برای ایجاد ای‌ام‌دی عبارت‌اند از: افزیش سن، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مصرف سیگار و کمبود مواد مغذی لازم.
از آنجایی که ای‌ام‌دی تا حدودی از فشار یا استرس اکسیداتیو ناشی می‌شود، برخی از نظریه‌ها نشان می‌دهند که آنتی‌اکسیدان‌ها آسیب سلولی در شبکیه یا همان لایه بافت پشت چشم را کاهش می‌دهند. بر همین اساس، مصرف بیشتر بتا کاروتن، ویتامین سی و ای و روی یا زینک در رژیم غذایی، کاهش ۳۵ درصدی خطر ای‌ام‌دی در افراد مسن را در پی دارد.
متخصصان با توجه به نتایج پژوهش‌ها، چندین ماده مغذی و میزان مصرف آن را برای تقویت آنتی‌اکسیدان چشم در نظر گرفته‌اند که عبارت‌اند از: ۱۵ میلی گرم بتا کاروتن، ۱۸۰ میلی گرم ویتامین ای، ۵۰۰ میلی‌گرم ویتامین سی و ۸۰ میلی‌گرم روی
بتا کاروتن
بتا کاروتن منبع ویتامین آ است که از منابع گیاهی به دست می‌آید و در بدن به ویتامین آ تبدیل می‌شود. منابع مفید برای جذب بتا کاروتن عبارت‌اند از: سیب‌زمینی شیرین، اسفناج، کدو حلوایی، هویج، طالبی و فلفل قرمز.
ویتامین سی
ویتامین سی، ویتامین محلول در آب است که خواص آنتی اکسیدانی دارد. ویتامین سی ماده مغذی ضروری است که بدن نمی‌تواند به تنهایی آن را تولید کند. بر همین اساس، می‌توان آن را از طریق غذا یا مکمل‌های ویتامین دریافت کرد.
مواد غذایی سرشار از ویتامین سی عبارت‌اند از: فلفل دلمه‌ای، پرتقال، آب پرتقال، کیوی، کلم بروکلی و توت فرنگی.
میزان مصرف ویتامین سی در تحقیقات بیماری‌های چشم ناشی از افزایش سن، ۵۰۰ میلی‌گرم تعیین شده است.
ویتامین ای
ویتامین ای، ویتامین محلول است که در برخی غذاها یافت می‌شود یا می‌توان آن را به غذاها اضافه کرد. همچنین می‌توان این ویتامین را به صورت مکمل دریافت کرد.
این ویتامین به صورت آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و در عملکرد سیستم ایمنی نقش دارند.
منابع مفید ویتامین ای عبارت‌اند از: آجیل که شامل بادام و بادام زمینی می‌شود، دانه‌ها مانند تخم آفتابگردان، روغن آفتابگردان و کره بادام زمینی.
البته بهتر است به‌دلیل تداخل ویتامین ای با برخی از داروهای تجویزی، قبل از مصرف هر نوع مکمل ویتامین ای با متخصص و پزشک مربوط مشورت کنیم.
روی (زینک)
روی یک ماده معدنی ضروری است که در برخی غذاها و مکمل ها یافت می‌شود. مواد مغذی سرشار از روی عبارت‌اند از: غلات غنی‌شده، گوشت گاو و بوقلمون.
تحقیقات مربوط به بیماری‌های چشمی ناشی از افزایش سن مصرف میزان ۸۰ میلی‌گرم روی را توصیه می‌کند.
امگا ۳
اسیدهای چرب امگا ۳ چربی‌های غیراشباع و مفیدند. منابع خوب اسیدهای چرب امگا ۳ در رژیم غذایی عبارت‌اند از:
ماهی چرب، دانه‌ها مانند دانه چیا و کتان و همچنین آجیل.
بنا بر نظریه متخصصان، اسیدهای چرب امگا ۳ احتمالا اثرات محافظتی روی شبکیه دارند. طبق یک تحقیق، افرادی که حداقل یک بار در هفته ماهی‌های حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ می‌خورند، ۵۳ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری چشمی ناشی از افزایش سن و پیری قرار دارند.
یک پژوهش بزرگ بر روی زنان نشان داد که خطر ابتلا به بیماری ای‌ام‌دی در افرادی که بالاترین میزان دریافت اسیدهای چرب دی‌اچ‌دی (DHD) و ای‌پی‌ای(EPA) را داشتند، ۳۸ درصد کمتر بود.
همچنین بررسی جداگانه ای نشان می‌دهد که مکمل اسیدهای چرب امگا ۳ در افراد مبتلا به ای‌ام‌دی، خطر پیشرفت بیماری را کاهش نمی‌دهد.
لوتئین و زآگزانتین
لوتئین و زآگزانتین دو کاروتنوئید مهم‌اند که در بسیاری از گیاهان و میوه‌ها موجودند. تنها این دو کاروتنوئید، در ماکولا و عدسی چشم یافت می‌شوند.
منابع مفید لوتئین و زآگزانتین در رژیم غذایی عبارت‌اند از: کلم‌پیچ، اسفناج، کلم، کلم بروکلی، نخود فرنگی، تخم مرغ و ذرت.
چه کسانی باید مکمل ویتامین‌ها و مواد معدنی مربوط به سلامت چشم مصرف کنند؟
به گزارش ایندیپندنت، شواهد موجود نشان می‌دهد که افراد مبتلا به ای‌ام‌دی در یک یا هر دو چشم با مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان مانند ویتامین‌های سی، ای و روی، پیشرفت کندتری در بیماری خواهند داشت.
اگر سیگار می‌کشید یا سابقه مصرف سیگار داشته‌اید به‌دنبال مکمل‌هایی باشید که بتاکاروتن نداشته باشند، زیرا بتاکاروتن خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می‌دهد.
در کل باید بدانیم که ویتامین سی و ای، روی، لوتئین و زآگزانتین نقش مهمی در سلامت چشم دارند. اکثر افراد سالم می‌توانند این مواد مغذی و سودمند برای سلامت را تنها از طریق رژیم غذایی به دست آورند.
پیروی از رژیم غذایی غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های غیراشباع به رفع کمبود ویتامین و مواد مغذی کمک می‌کند.