بررسی صورت‌های مالی سرخابی‌ها
سهام سرخ‌آبی‌ها در حالی از امروز به عموم مردم عرضه میشود که تاکنون نحوه نادرست مدیریت، بدهی و زیان‌های بسیاری را برای دو باشگاه ایجاد کرده است.
قرار است از امروز یکشنبه ۱۵ اسفند پذیره‌نویسی سهام جدید باشگاه استقلال و پرسپولیس در بازار پایه فرابورس آغاز شود. پذیره‌نویسی که هر کد معاملاتی در آن اجازه دارد تا سقف ۳۰۰ هزار تومان از سهام سرخابی‌ها رو ثبت سفارش کند. بنابراین به منظور بررسی وضعیت سودآوری دو شرکت و ارزندگی آن‌ها با کارشناسان بازار سرمایه به بررسی صورت‌های مالی سرخابی‌ها پرداختیم.
یاسر فلاح کارشناس بازار سرمایه گفت: دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به غیر از سال ۱۴۰۰ که تنها پرسپولیس سود شناسایی کرده، تاکنون درآمد قابل توجهی نداشتند و در مجموع هر دو باشگاه ورزشی زیانده بوده‌اند.
دارایی فیزیکی این دو باشگاه نیز شامل زمین تمرین و ساختمان است و تنها طرفداران گسترده و برند دو باشگاه دارایی با ارزشی محسوب میشود. چرا که از طیف گسترده هوادار‌ها می‌توان استفاده بسیاری کرد. تیم‌های خارجی برتر به واسطه طرفداران خود درآمد‌های بسیاری کسب می‌کنند.
فلاح گفت: قیمت‌گذاری این دو باشگاه تلفیقی است و بخشی از آن مربوط به ارزش دارایی فیزیکی و بخشی دیگر مربوط به دارایی ناملموس است. کنفدراسیون فوتبال آسیا اعلام کرده باشگاه پرسپولیس پرطرفدارترین تیم آسیا است. باشگاه استقلال هم با طرفداران بسیار قهرمان آسیا شده که این موارد دارایی ناملموس و ارزش معنوی تلقی می‌شوند. یک بازی استقلال و پرسپولیس می‌تواند ۱۰۰ هزار نفر را به استادیوم بیاورد. این موضوع می‌تواند به خلق ثروت منجر شود؛ بنابراین قیمت سهام این دو باشگاه هر چند گران، اما دور از منطق نیست.
او می‌گوید: صورت‌های مالی دو باشگاه از قالب استاندارد برخوردار است؛ بنابراین در صورت‌های مالی این دو باشگاه اشکال وجود ندارد، اما در بخش زیان انباشته، بدهی‌های مالیاتی و نحوه درآمد این دو باشگاه ابهاماتی دیده میشود.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، نحوی ناصحیح اداره این دو باشگاه طی سال‌های گذشته بدهی‌های نجومی و زیان‌های بسیار زیادی را ایجاد کرده و باید با تغییر مدیریت، در برنامه کسب‌وکار این دو باشگاه تجدیدنظر شود.
طبق صورت‌های مالی منتشر شده، باشگاه پرسپولیس در سال ۹۹، ۵۲ میلیارد تومان زیان به بار آورده و در سال مالی ۱۴۰۰، ۱۴ میلیارد تومان سود کسب کرده است. باشگاه استقلال نیز در سال ۹۹، ۵۱ میلیارد تومان زیان و در سال ۱۴۰۰ نیز ۱۲ میلیارد تومان زیان ساخته است. همچنین زیان انباشته باشگاه پرسپولیس ۱۹۵ میلیارد تومان و باشگاه استقلال ۲۳۲ میلیارد تومان است. همچنین بدهی مالیاتی باشگاه پرسپولیس ۷۵ میلیارد و استقلال ۵۰ میلیارد تومان است.
کاویان عبداللهی کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: دو باشگاه پرسپولیس و استقلال اساسا با منابع مالی و مدیریت دولتی اداره شده‌اند. از طرف دیگر تاکنون استقلال و پرسپولیس موسسه بوده و از سازوکار شرکتی برخوردار نبوده‌اند. هیات مدیره این باشگاه‌ها و مدیران عامل آن‌ها نیز از سوی دولت تعیین و براساس بودجه تخصیصی سالانه دولتی اداره می‌شدند.
او می‌گوید: در صورتی که مدیریت اثربخش و کارآمد بود، می‌توانست منابع مورد نیاز را از راه‌های مختلف تامین کند و در صورت ناکارآمدی، همان بودجه تخصیصی هم به شکل بهینه استفاده نمی‌شد. اکنون با ورود استقلال و پرسپولیس به بازار سرمایه نحوه اداره این دو باشگاه تغییر می‌کند و در قالب شرکت سهامی عام اداره می‌شوند.
در چنین شرایطی هیات مدیره و مدیرعامل این باشگاه‌ها براساس قانون تجارت انتخاب می‌شوند که باید به اصول تخصصی اقتصاد ورزشی، حاکمیت شرکتی، بازار‌های مالی و… اشراف لازم را داشته و پاسخگوی تصمیمات خود باشند. صورت‌های مالی این باشگاه‌ها روی کدال منتشر و حسابرسی میشود و در نهایت باید قوانین و مقررات شرکت‌های سهامی عام را رعایت کنند.
همچنین شرایط کسب درآمد باشگاه‌های خارجی متفاوت از باشگاه‌های ایرانی است و باشگاه‌های خارجی از محل فروش لباس، یادگاری‌های باشگاه، حق پخش تلویزیونی، تبلیغات، اسپانسری، کمک طرفداران و انتقال بازیکن کسب درآمد می‌کنند. اما در ایران مالکیت معنوی یا حق پخش تلویزیونی اصلا معنایی ندارد. به عنوان نمونه کارگاه‌های زیرزمینی، لباس باشگاه استقلال یا پرسپولیس را تولید و در بازار عرضه می‌کنند و به هیچ نهادی هم پاسخگو نیستند. در صورتی که تولید انحصاری لباس باید در اختیار باشگاه‌ها باشد.
به صورت کلی چون صورت‌های مالی دو باشگاه شفافیت لازم را ندارد و اساسا شرکت‌های زیانده و غیرسودآوری هستند درج نماد باشگاه پرسپولیس و استقلال در بازار پایه فرابورس صورت گرفته است. این درج نماد صرفا سبب میشود این دو باشگاه قابلیت خرید و فروش روی تابلو را پیدا کنند و سهامداران باید با ریسک‌های معامله در بازار پایه فرابورس که به نوعی بازار خارج از بورس محسوب میشود آشنا شوند و با تعصب و روحیه هواداری سرمایه خود را دست خوش ریسک‌های بزرگ قرار ندهند.
