حرکت برجام روی تیغ دو لبه/ ماه‌های سرنوشت‌ساز برای توافق هسته‌ای
به گزارش خبر ویژه ، تا پایان ضرب‌الاجل ایران به اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک روز بیشتر باقی نمانده است. در این شرایط، همچنان ناظران بین المللی منتظرند تا ببینند سرنوشت این سند مهم یعنی برجام چه می‌شود. اما به راستی چه مسیری توسط امریکا و ایران به عنوان مهم‌ترین بازیگران آینده برجام در حال طی شدن است؟
سیاست بایدن در مسیر برجام، دیپلماسی چماق و هویج برگشت
آنچه این روزها بیش از هر زمان دیگری مشخص است، این است که جو بایدن و دولتش بعد از ۴ سال بار دیگر سیاست قدیمی آمریکایی را زنده کرده‌اند. سیاست “چماق و هویج” که آمریکایی‌ها و به خصوص دموکرات‌ها در آن استاد هستند.
بایدن نیز دقیقا در همین جهت عمل می‌کند. رئیس جمهور آمریکا سخت به دنبال این است که از طریق اقداماتی مانند انتقاد به عربستان و بن سلمان یا خروج انصارالله از گروه‌های تروریستی و یا لغو مکانیسم ماشه خود را صلح‌جو و خوش نیت نشان داده و از این طریق، ایران را مجاب کند که قدم اول را برای برجام بردارد.
این روشی بود که ترامپ اصلا دنبال نمی‌کرد. سیاست او فشار حداکثری بر ایران بود. او سعی داشت با فشار، ایران را راضی به پذیرش شرایط خود کند، اما بایدن سیستم دولت آمریکا را به عقب و به زمان باراک اوباما بازگردانده است.
این مطلبی است که پایگاه خبری دِ هیل نیز بر آن تاکید دارد. نویسنده مقاله اخیر این پایگاه، می‌گوید بایدن بر خلاف ترامپ سیاست “اولویت آمریکا بر جهان” را کنار گذاشته است. او مانند اوباما سعی دارد حمایت شرکایش را جلب نماید، از این رو به شدت به تروئیکای اروپایی نزدیک شده است. این در حالی است که ترامپ دوستی با عربستان و اسراییل را بر روایط با اروپا ترجیح می‌داد.
طبق گزارش د هیل، جو بایدن به دلیل سیاست “بازگشت به رهبری دنیا” در کنار شرکای اروپایی خود قرار گرفته و به خصوص در مساله برجام به دنبال این است که آن را از طریق اروپا و با کمک آنها حل کند.
نویسنده د هیل معتقد است اصرار بایدن بر دیدار با سران جمهوری اسلامی ایران در قالب ۵ +۱ دقیقا در همین چارچوب است.
سیاست ایران، فشار کنترل شده
با توجه به تحلیل د هیل، رفتار سران کشور ما نیز قابل بررسی است. ایران در زمان ترامپ سیاست “صبر استراتژیک” را پیش گرفت. آمریکای ترامپ توسط شرکای مهم ایالات متحده ایزوله شده بود وسازمان ملل هم در کنار طرح‌های ضد ایرانیش من جمله مکانیسم ماشه قرار نگرفت. اما در زمان بایدن، اوضاع فرق می‌کند. ایران می‌داند راه بایدن همان راه اوباما است و سعی دارد از طریق اجماع جهانی و مظلوم نمایی همان روشی را پیش بگیرد که سال‌ها پیش رونالد ریگان بر علیه گورباچف پیش گرفت.
ایران در همین جهت، سیاست فشار را پیش گرفته است. ایران به دنبال این است که از طریق فشار، آمریکای بایدن را مجبور کند که زودتر تصمیم بگیرد و زمان را کش ندهد. نباید فراموش کرد که هرچه زمان بیشتری بگذرد، اجماع آمریکا علیه ایران راحت‌تر و شرایط سخت‌تر می‌شود، چراکه بایدن بیش از گذشته به ساز و کارهای زمان اوباما بازگشته و با اروپایی‌ها ائتلاف ایجاد می‌کند.
با وجود این، نباید از خاطر برد که روشِ فشار ایران مانند حرکت روی یک تیغ دو لبه است. آمریکا از طرفی، دوست ندارد در این شرایط، وارد بحران خاورمیانه شود و از طرف دیگر، بدش نمی آید عدم بازگشتش به برجام را بر گردن ایران بیندازد و از این طریق، به نوعی از تعهد خود شانه خالی کند. از این رو باید در این چند ماه بسیار هوشیار باشیم و حتی در صورت دنبال کردن روش فشار، میزان و شدت آن را سنجیده و کنترل کنیم.
منبع: خبر فوری