علائم سرطان روده بزرگ

سرطان روده بزرگ که با نام‌های سرطان کولون یا سرطان کولورکتال نیز شناخته می‌شود، بیماری است که بخش نهایی دستگاه گوارش فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سرطان کولون معمولا در افراد مسن بیش‌تر مشاهده می‌شود، هرچند در هر سنی ممکن است رخ بدهد. در بسیاری از موارد سرطان روده بزرگ از تومور‌های کوچک غیر خوش‌خیم (سلول‌های خونی) و از سلول‌هایی به نام پولیپ‌های آدنوماتوز شروع می‌شود. با گذشت زمان برخی از این پولیپ‌ها ممکن است به سرطان کولون تبدیل شوند.

پولیپ‌ها می‌توانند کوچک باشند و علائم کم‌تری داشته باشند. پزشکان توصیه می‌کنند افراد آزمایش‌های غربالگری منظم را برای کمک به پیشگیری از سرطان روده بزرگ با هدف شناسایی و از بین بردن پولیپ قبل از تبدیل شدن به سرطان انجام بدهند. برای کنترل سرطان روده بزرگ روش‌های متنوعی ازجمله جراحی، پرتو درمانی و درمان‌های دارویی مانند شیمی درمانی انجام می‌شود که با توجه به تشخیص پزشک مربوطه برای درمان بیمار می‌تواند متفاوت باشد.

علائم
علائم و نشانه‌های سرطان روده بزرگ عبارت‌اند از:

• تغییر در عادات روده ازجمله اسهال یا یبوست یا تغییر در قوام مدفوع
• خونریزی مستقیم یا وجود خون در مدفوع
• ناراحتی مکرر شکم مانند گرفتگی، گاز، نفخ یا درد
• احساس اینکه روده کاملا خالی نیست
• ضعف یا خستگی
• کاهش وزن بدون علت

بسیاری از افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ معمولا هیچ علائمی در مراحل اولیه بیماری ندارند. زمانی که علائم ظاهر می‌شوند، به احتمال قوی بسته به اندازه و محل مبتلا شده به سرطان در روده بزرگ این علائم متفاوت است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
در صورتی که متوجه علائم پایدار و نگران کننده‌ای شدید، باید فورا با پزشک خود ملاقات کنید. اگر شاهد نشانه و علائم سرطان روده بزرگ مانند خون در مدفوع خود یا تغییرات مداوم در عادت‌های روده بودید، بهتر است بلافاصله با پزشک خود ملاقات کنید. در مورد زمان بروز علائم سرطان کولون با پزشک خود صحبت کنید. دستورالعمل‌های مربوط به این بیماری معمولا نشان داده‌اند که غربالگری سرطان کولون به طور تقریبی در سن ۵۰ سالگی آغاز می‌شود. در صورتی که اگر سایر عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی بیماری را داشته باشید، ممکن است پزشکتان غربالگری‌های مکرر یا زود هنگامی را برای شما پیشنهاد کند.

علل
پزشکان هم‌اکنون از علل ابتلا به سرطان کولون (روده بزرگ) مطلع نیستند. به طور کلی سرطان روده بزرگ هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های سالم در روده بزرگ دچار خطا‌هایی در طرح ژنوم خود یعنی DNA می‌شوند. سلول‌های سالم رشد می‌کنند و به صورت منظم تقسیم می‌شوند تا بدن بتواند به طور طبیعی عملکرد خود را حفظ کند. زمانی که DNA سلول آسیب دیده است و سرطانی می‌شود، سلول‌ها همچنان به تقسیم شدن – حتی زمانی که سلول‌های جدید مورد نیاز نیستند ـ ادامه می‌دهند. همان‌طور که سلول‌ها تجمع پیدا می‌کنند، تومور را تشکیل می‌دهند.

با گذشت زمان سلول‌های سرطانی می‌توانند رشد کنند و به بافت طبیعی بدن حمله و آن را تخریب کند. سلول‌های سرطانی می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن نقل مکان کنند و به دنبال آن موجب نابودی دیگر قسمت‌های بدن (متاستاز) شوند.

پیشگیری
جهت جلوگیری یا تشخیص زود هنگام بیماری سرطان روده بزرگ باید غربالگری انجام شود. پزشکان توصیه می‌کنند، افرادی که به طور معمول در خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند، بهتر است از سن ۵۰ سالگی شروع به غربالگری کنند؛ اما افرادی که دارای احتمال خطر بالاتری جهت ابتلا به این بیماری هستند، مانند افرادی که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارند، باید خیلی زود‌تر مورد بررسی قرار بگیرند.

چندین گزینه غربالگری در این مورد وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. در مورد گزینه‌های خود با پزشکتان مشورت کنید تا در کنار هم تصمیم نهایی را بگیرید که کدام گزینه آزمایشی برای شما مناسب است.

تغییرات در سبک زندگی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ
شما می‌توانید اقدامات خود را برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ با ایجاد تغییر در زندگی روزمره خود آغاز کنید:
• مصرف انواع میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات کامل: میوه‌ها، سبزی‌ها و دانه‌های کامل حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان‌هایی هستند که می‌توانند در پیشگیری از سرطان نقش داشته باشند. انواع میوه‌ها و سبزی‌ها را انتخاب کنید تا مقادیر قابل ملاحظه‌ای از ویتامین‌ها و مواد مغذی را دریافت کنید.

• در صورت لزوم الکل را تنها در مقادیر اندک مصرف کنید: مصرف نکردن الکل یکی از روش‌های پیشگیری از بروز سرطان روده بزرگ است. در صورتی که می‌خواهید الکل یا نوشیدنی‌های الکلی مصرف کنید، مقدار بسیار اندکی از الکل را مصرف کنید که بیش از یک بار نوشیدنی روزانه برای زنان و دو بار برای مردان نباشد.

• سیگار نکشید: با پزشک خود در مورد روش‌های ترک سیگار صحبت کنید، مسئله‌ای که می‌تواند بسیار تاثیر گذار باشد.

• انجام تمرینات ورزشی در روز‌های هفته: سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه تمرین ورزشی را در بیش‌تر روز‌ها داشته باشید. در صورتی که فردی غیر فعال بوده‌اید، به‌آرامی شروع به ورزش کنید و به‌تدریج زمان ورزش خود را تا ۳۰ دقیقه افزایش بدهید. همچنین قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود در مورد فعالیت بدنی و نداشتن خطراتی خاص صحبت کنید.

• حفظ وزن طبیعی: در صورتی که وزن شما متعادل است، برای حفظ وزن خود از ترکیب مصرف رژیم سالم همراه با ورزش روزانه استفاده کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، روش‌های مناسب رسیدن به هدفتان را از پزشک خود بپرسید. هدف این است که به آرامی وزن خود را با افزایش مدت زمان، تداوم ورزش و کاهش میزان کالری که مصرف می‌کنید، کاهش بدهید.

پیشگیری از سرطان روده بزرگ برای افرادی که در معرض خطر بالایی قرار دارند
تعدادی از دارو‌ها موجب کاهش خطر ابتلا به پولیپ پیش سرطانی یا سرطان روده بزرگ می‌شوند. با این وجود شواهد کافی برای توصیه مصرف این دارو‌ها به افرادی که به طور متوسط خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارند، وجود ندارد. برخی از شواهد کاهش خطر ابتلا به پولیپ‌ها و سرطان روده بزرگ را در اثر استفاده منظم از آسپرین یا دارو‌های آسپیرین در ارتباط می‌دانند؛ اگرچه مشخص نیست که چه دوز و چه مدت زمان لازم در مصرف این دارو‌ها برای کاهش خطر ابتلا به سرطان کولون مورد نیاز است. مصرف آسپرین روزانه دارای برخی خطرات مانند خون‌ریزی‌های دستگاه گوارش و زخم‌هاست؛ بنابراین پزشکان معمولا مصرف این دارو‌ها را به عنوان یک استراتژی پیشگیری توصیه نمی‌کنند، مگر این‌که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در این افراد افزایش پیدا کند.

این گزینه‌ها ممکن است برای افرادی که دارای خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند، محفوظ باشد. البته شواهد کافی مبنی‌بر اثرگذاری مثبت این دارو‌ها در پیشگیری از بیماری وجود ندارد. در صورتی که احتمال می‌دهید خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در شما بالاست، فاکتور‌های خطر را با پزشک خود در میان بگذارید تا تعیین کنید آیا دارو‌های پیش‌گیرانه برای شما ایمن هستند یا خیر.